حسن همجواری به جای تنش؛ راه حل ازبکستان برای توسعه اقتصادی

کارشناس سیاسی ازبک معتقد است ازبکستان با سیاست حسن همجواری در پی حل اختلافات مرزی با کشورهای همسایه است تا پس از آن پروژه‌های جدید همکاری‌های تجاری، اقتصادی، اجتماعی و بشردوستانه را در منطقه آغاز کند.

«بختیار ایرگاشف» مدیر مرکز ابتکارات تحقیقاتی "معنا" در تاشکند در گفت وگو با خبرنگار دفاتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، در مورد مرزهای مورد مناقشه در منطقه آسیای مرکزی بر سیاست حسن همجواری تاکید کرد که ازبکستان در پی تحقق آن است.

وی معتقد است ازبکستان با سیاست حسن همجواری در پی حل اختلافات مرزی با کشورهای همسایه است تا پس از آن پروژه‌های جدید همکاری‌های تجاری، اقتصادی، اجتماعی و بشردوستانه را در منطقه آغاز کند.

فارس: ازبکستان اختلافات مرزی با قرقیزستان را حل کرده اما همچنان با تاجیکستان مشکلاتی دارد. آیا درگیری مرزی بین تاجیکستان و قرقیزستان می‌تواند به حل سریع مناطق مورد مناقشه بین ازبکستان و تاجیکستان کمک کند؟

ایرگاشف:ازبکستان در چارچوب سیاست خارجی حسن همجواری خود، در حال مذاکره بر سر بخش های مورد مناقشه مرزهای دولتی با همسایه خود تاجیکستان است که این مذاکرات با سرعت بسیار خوبی در حال پیشرفت است. احتمال بسیار زیادی وجود دارد که در سال 2023 بر روی بخش قابل توجهی از مناطق مورد مناقشه توافق شود و روند تحدید حدود و تعیین مرزهای دولتی آغاز شود.

ما اکنون در حال اتمام توافق بر سر بخش‌های مورد مناقشه مرز دولتی با قرقیزستان هستیم. اگر این موضوع به زودی با تاجیکستان تکمیل شود، ازبکستان دیگر مرزهای مناقشه‌آمیز و ناآرامی با همسایگان خود نخواهد داشت و پس از آن می‌توان پروژه‌های جدید همکاری‌های تجاری، اقتصادی، اجتماعی و بشردوستانه را در منطقه آغاز کرد.

فارس: آیا بسته شدن مرزهای قرقیزستان با تاجیکستان می‌تواند دوشنبه را بیشتر به ازبکستان وابسته کند؟

ایرگاشف: اگر به بسته شدن مرزهای ازبکستان و تاجیکستان در 10 سال پیش نگاه کنید، متوجه می‌شوید که این موضوع منجر به خروج جریان‌های تجاری به سمت قرقیزستان نشدند. بنابراین در این صورت وقوع این موضوع اتفاق مهمی نخواهد افتاد. من فکر می‌کنم دوشنبه فرصتی برای کار در بخش شمالی کشور در صورت نیاز پیدا خواهد کرد.

با این حال، شایان ذکر است که مرز تاجیکستان با ازبکستان انگیزه جدیدی برای افزایش روابط تجاری و اقتصادی خواهد داشت. در حال حاضر تردد تجاری در مرز قرقیزستان - تاجیکستان کاهش یافته و البته بخشی از آن به مرز جمهوری ازبکستان ارسال شده است و هر چه وضعیت در مرز بین تاجیکستان و قرقیزستان بدتر شود، جریان به سمت ازبکستان بیشتر خواهد شد. این که برای تاجیکستان خوب باشد یا بد به تصمیم آنها بستگی دارد.

فارس: چشم انداز روابط ازبکستان و تاجیکستان چگونه ارزیابی می‌­کنید؟

ایرگاشف: روابط بین ازبکستان و تاجیکستان نیز در اوایل دهه 1990 پیچیده بود. ازبکستان از دولت تاجیکستان در  درگیری داخلی این کشور حمایت کرد که به پایان جنگ داخلی تاجیکستان منجر شد.با این حال، این مبنای محکمی برای همکاری طولانی مدت ایجاد نکرد زیرا ساخت نیروگاه راغون تاریخ روابط دوجانبه را تحت الشعاع قرار داده است.

تاشکند حتی نوعی تنگنای حمل و نقلی را بر تاجیکستان تحمیل کرد، اما در سال 2017 ازبکستان تصمیم گرفت موضع خود را در مخالفت با ساخت نیروگاه راغون تغییر دهد. این امر مانع اصلی توسعه روابط ازبکستان و تاجیکستان را برطرف کرد. مرزها باز شد و تنگنای حمل و نقل از بین رفت.

به همین دلیل، تنها در سال‌های 2017-2021، روابط تجاری بین دو کشور چندین برابر رشد کرده است. فکر می‌کنم آنها حتی بیشتر رشد خواهند کرد. ازبکستان و تاجیکستان تعدادی پروژه مشترک دارند مانند ساخت نیروگاه برق آبی روی رودخانه زرافشان (تاشکند هزینه ساخت و ساز را و دوشنبه برق آن را تامین می‌کند). باید از این نوع پروژه‌ها زیاد باشد و فکر می‌کنم در آینده خواهند بود.

هر دو طرف در زمینه‌های مختلف منافع متقابل دارند.تاجیکستان به طور فزاینده‌ای از پتانسیل ترانزیتی ازبکستان برای ورود به بازارهای خارجی استفاده می‌کند. زیرا راه آهن ازبکستان دروازه اصلی محصولات صادراتی تاجیکستان است. پویایی روابط ازبکستان و تاجیکستان امروز بسیار مثبت است و در زمینه‌های مختلف برای دو طرف سودمند است. بر این اساس روابط فقط عمیق‌تر شده و توسعه می‌یابد.

پایان پیام/ح